Wikingowie mogą kojarzyć się z rabunkami i budzeniem postrachu, ale wśród nich byli też zdolni rzemieślnicy wykonujący piękne przedmioty. Wśród nich wiele znajduje się obecnie w kolekcjach najważniejszych muzeach Skandynawii.

Czy wiesz, że…

⛵️ określenie wiking bierze się od staronordyckiego viking określającego zamorską wyprawę, nierzadko w celach poznawczo-grabieżczych? Na wiking jechali przede wszystkim młodzi mężczyźni, ale potocznie wikingami nazywamy ludność zamieszkującą Półwysep Skandynawski i migrującą na Północ oraz podróżującą po całej Europie między VIII a XI wiekiem.

⛵️ pamiątki po wikingach znaleziono nawet w Polsce? Wyspa Wolin jest świetnym przykładem dawnej obecności północnych kupców, a pozostawione przez nich obiekty i przedmioty wykonane w jednym ze stylów sztuki wikińskiej pozwalają śledzić ich migrację po Europie. Dzięki nim wiemy, że wikingowie dotarli na Sycylię i do Konstantynopola.

⛵️ sztuka wikińska miała wiele wspólnego z celtycką? Popularny motyw plecionki zaczerpnięty został najprawdopodobniej właśnie ze sztuki anglosaskiej i celtyckiej, ale późniejsze motywy sztuki wikińskiej wynikały również z inspiracji sztuką kontynentalnej Europy. Np. w stylu Urnes znajdziemy ślady francuskiej sztuki średniowiecznej.

⛵️ istnieje więcej niż sześć stylów sztuki wikińskiej? Poza nimi wyznacza się nie tylko wcześniejszy styl Vendel (którego ostatnia faza, styl E, często utożsamiany jest ze stylem Oseberg), ale również styl Broa, datowany na lata około 750 – 825, a więc rozpoczynający się przed wspomnianym Oseberg lub współistniejący z nim.

⛵️ sztukę wikińską można oglądać również w Polsce? Tym razem nie chodzi o Wolin, ale o kościół słupowy w Karpaczu. Świątynia Wang znalazła się na terenach dzisiejszej polski jeszcze w czasach zaborów, bowiem zakupił ją książę pruski Fryderyk William IV i przetransportował z Norwegii na tereny ówczesnych Prusów w roku 1842.

Więcej o wymienionych artystach dowiesz się z filmu na kanale Utulę Thule mówi o sztuce Północy:

OBRAZY I ZDJĘCIA UŻYTE W FILMIE

1. Przykłady stylu Vendel: Del av hjälm, möjligen Odin, Del av hjälm, pressad bronsplåt, źródło: Wikimedia Commons. 
2. Helm w stylu Vendel, źródło: Wikimedia Commons. 
3. Detal statku z Oseberg, źródło: Wikimedia Commons. 
4. Broszka w stylu Borres, źródło: Wikimedia Commons. 
5. Zdjęcie kościoła w Urnes, źródło: Wikimedia Commons. 
6. Kamień runiczny, Ög, źródło: Wikimedia Commons. 
7. Posrebrzany naszyjnik, źródło: Wikimedia Commons. 
8. Złota biżuteria z Hiddensee, Muzeum Narodowe w Kopenhadze, źródło: Wikimedia Commons. 
9. Wiatrowskaz z Söderala, źródło: Wikimedia Commons. 
10. Brazowa brosza w stylu Urnes, dzieło współczesne: zrodlo: https://ancientreasures.com/products/vikings-urnes-style-interlaced-animal-pewter-brooch
11. Uprząż konna w stylu Borre, źródło: https://www.researchgate.net
12. Topór w stylu Mammen, źródło: www.wikiart.org
13. Portal z Urnes, Urnesportalen
14. Kamień runiczny z Upplandii_Runinskrift_871
15. Kamień runiczny w stylu Ringerike, Vangsteinen, źródło: źródło: Wikimedia Commons. 
16. Kamień runiczny,  Aarhussten I, źródło: http://runer.ku.dk/
17. Wszystkie plansze z opisem motywami charakterystycznymi dla danych stylów, źródło: https://jonaslaumarkussen.com/jellingstyle/
18. Zdjęcia rekonstrukcji Szkatuły z Kamienia Podolskiego, źródło: Wikimedia Commons.
19. Rekonstrukcja kurhanu, źródło: https://naukawpolsce.pap.pl/aktualnosci/news%2C80185%2Cmalopolska-zrekonstruowano-grob-ksiazecy-sprzed-2-tys-lat.html
20. Zdjęcia własne z pobytów w Muzeum Narodowym w Kopenhadze, Muzeum Łodzi Wikińskich w Oslo, Muzeum Historycznym w Sztokholmie, Muzeum Historycznym w Oslo, Muzeum Osadnictwa w Reykjaviku.
21. Frank Dicksee, The Funeral of a Viking, 1893, Manchester Art Gallery.
22. Johan Peter Raadsig, Ingolf tager Island i besiddelse, 1850.
23. Christian Krohg, Leif Eriksson odkrywa Amerykę,  1893.

Bibliografia: 
https://dzikibez.pl/wiedza/wierzenia-kultura/style-zdobnicze-w-swiecie-wikingow/
https://archiwa.winland.pl/obcy/obcy/2007/001_glowizna.php?kod_matrixa=win01xxxx206
http://www.vikingr.neostrada.pl/wiking1/art.htm
https://sosreb.wordpress.com/2013/09/11/podstawowe-style-wczesnosredniowiecznej-sztuki-skandynawskiej/

Czytaj więcej:

Konie w sztuce (staro)islandzkiej 🐴

Od wikingów po sztukę współczesną. Muzea w Oslo

Szkatuła z Kamienia. Arcydzieło stylu Mammen na ziemiach polskich