Czy malarze Młodej Polski mają coś wspólnego z artystami Młodej Skandynawii? Co łączy przedstawicieli obu nurtów i czy mogło dojść do bezpośredniego kontaktu, a może podobieństwa wynikają z pokrewieństwa dusz?

Czy wiesz, że…

🤝 Ferdynand Ruszczyc, jeden z najbardziej interesujących pejzażystów Młodej Polski, był w połowie Skandynawem? Jego matka pochodziła z Danii, a malarz tworzył również na Bornholmie

🤝 Anders Zorn podróżował po Krakowie? Wówczas było to najważniejsze miasto Galicji po Lwowie, a więc ważne centrum kulturowe zaboru austriackiego. Zorn przyjechał tu w ramach swojej podróży po Europie, jak również Pontus Larsson, syn Carla Larssona.

🤝 Edvard Munch przyjaźnił się ze Stanisławem Przybyszewskim? Obaj poznali się w berlińskiej gospodzie Zum Schwarzen Ferkel (Pod Czarnym Prosiakiem), a większą sławę na kontynencie norweski malarz zawdzięcza właśnie płomiennym pismom Polaka. Również dzięki Przybyszewskiemu twórczość Muncha poznał Wojciech Weiss.

🤝 źródła podobieństw między sztuką młodopolską a sztuką artystów Młodej Finlandii można szukać w Petersburgu? To za sprawą profesora tamtejszej Akademii Sztuk Pięknych, Archipa Kuindżiego, który mógł być inspiracją tak dla Ruszczyca czy Konrada Krzyżanowskiego, jak i dla Akselego Gallen-Kalleli.

🤝 Carl Larsson prowadził wieloletnią przyjaźń korespondencyjną z Janem Maliszem? Ten krakowski fotograf i krytyk przyczynił się do popularyzacji sztuki szwedzkiej w Polsce, pisał artykuły nie tylko o swoim przyjacielu, ale też w Tygodniku Ilustrowanym pojawił się jego tekst o twórczości Andersa Zorna.

🤝 w Polsce istnieje stowarzyszenie inspirowane twórczością Carla Larssona? To Dom Słońca pod Sokołem, zainicjowany przez korespondencję Szweda z Janem Maliszem.

🤝 w polskich zbiorach można znaleźć dzieła artystów nordyckich? Organizowano też wystawy czasowe prezentujące sztukę skandynawską, a w 2018 roku w Muzeum Sztuki w Göteborgu zorganizowano pokaz sztuki Młodej Polski.

Więcej o wymienionych artystach dowiesz się z filmu na kanale Utulę Thule mówi o sztuce Północy:

https://youtu.be/QIh2sX4Agvc

OBRAZY I ZDJĘCIA UŻYTE W FILMIE

1. Richard Bergh, Śmierć i dziewczyna, 1888., fot. Prins Eugens Waldemarsudde
2. Hugo Simberg, Ogród śmierci , 1896, Ateneum, Helsinki
3. Hanna Pauli, Portret artystki Venny Soldan, 1887, Göteborgs konstmuseum, Göteborg
4. Greta Gerell, Jardin du Luxembourg, Paris, 1937, fot. Stockholms Auktionsverk
5. Ernst Josephson, 14 juillet, ok. 1883, źródło: http://www.artnet.com/
6. Ingeborg Westfelt-Eggertz, Ogród: scena z Meudon, 1887, źródło: Bukowskis
7. Józef Pankiewicz, Targ na kwiaty przed św Magdaleną w Paryżu, 1890, Muzeum Narodowe w Poznaniu
8. Carl Fredrik Hill, Francuski sad, 1876,  źródło: Bukowskis.
9. Olga Boznańska, Motyw z Paryża, 1903, Muzeum Narodowe, Kraków
10. Hjalmar Sandberg, Scena z Vichy, bez daty, Nationalmuseum, Sztokholm
11. Władysław Podkowiński, W ogrodzie, 1892) źródło: Lubicki.art
12. Albert Edelfelt, The Luxembourg Gardens, Paris, 1887, źródło: Google Art Project
13. Stanisław Wyspiański, Wnętrze pracowni paryskiej, 1893, źrodło: Google Art Project
14. Olga Boznowska. Wnętrze paryskiej pracowni, 1918, źródło: https://bydgoszcz.wyborcza.pl/
15. Richard Bergh, Konstnärsförbundet: Christian Eriksson, Eugène Jansson, Nils Kreuger, Karl Nordström, Robert Thegerström oraz Richard Bergh,  1903.
16. Richard Bergh, Po pozowaniu, 1884, Statens Museum for Kunst, Kopenhaga
17. Carl Larsson, Grez-Sur-Loing, 1887, Nationalmuseum, Sztoholm
18. Stanisław Wyspiański, Józef Mehoffer w pracowni, 1893, Muzeum Narodowe w Warszawie
19. Hugo Birger, Śniadanie artystów skandynawskich w  Café Ledoyen w dniu wernisażu (szw. Skandinaviska konstnärernas frukost i Café Ledoyen – Fernissningsdagen), 1886, Göteborgs konstmuseum, Göteborg
20. Anna Ancher, Promienie słońca w Niebieskim Pokoju (Solskin i den blå stue), 1891. Skagens Museum.
21. P. S. Krøyer, Badende Jungen. Sonnenschein. Skagen
22. Jens Ferdinand Willumsen, Children Bathing at Skagen Beach, 1909, źródło: skagenskunstmuseer.dk
23. Wacław Szymanowski, W huculskiej izbie, 1887, źródło: http://artyzm.com/
24. Stanisław Wyspiański, Akropolis – pomysł zabudowania Wawelu
25. Anders Zorn, Stickande kulla, 1900
26. Akseli Gallen-Kallela, Obrona Sampo, 1896, Muzeum w Turku
27. Richard Bergh, Vision, motiv från Visby, 1894, Nationalmuseum ,Sztokholm.
28. Hugo Simberg, Piru padan ääressä, 1897, źródło: Wikimedia Commons
29. Leon Wyczółkowski, Gra w krokieta, 1892-95, Muzeum Narodowe w Warszawie
30. Teodor Axentowicz, Kołomyjka, 1895, Muzeum Narodowe w Warszawie
31. Leon Wyczółkowski, Sarkofag Królowej Jadwigi, 1898, Muzeum Narodowe w Warszawie
32. Władysław Skoczylas, Bajka, 1908, Muzeum Sztuki w Łodzi, Oddział Pałac Herbsta
33. Richard Bergh, Rycerz i dziewczyna, 1897, Thielska galleriet
34. Edvard Munch, Kąpiący się mężczyźni, 1918, źródło: https://www.wikiart.org/
35. Edvard Munch, Nadzy mężczyźni w lesie, 1819, źródło: https://www.wikiart.org/
36. Edvard Munch, August Strindberg, Edvard Munch and friends at the café ‘Zum Schwarzen Ferkel’, Berlin.
37. Wojciech Weiss, Maki, 1902-1903, Muzeum Narodowe w Krakowie
38. Wojciech Weiss, Wiosna, 1898, Muzeum Narodowe w Warszawie
39. Eugène Jansson, Nagi młodzieniec (Knut Nyman), (szw. Naken yngling), 1907
40. Anders Zorn, En premiär, 1888, Nationalmuseum, Stockholm.
41. Carl Larsson, Midvinterblot, 1915, Nationalmuseum, Sztokholm.
42. Carl Larsson, Gustav Vasas intåg till Stokholm, 1908, Nationalmuseum, Sztokholm.
43. Carl Larsson, Frukost under stora björken, Nationalmuseum, Sztokholm, 1896, źródło: Wikimedia Commons.
44. Carl Larsson, Skamvrån, 1894, Nationalmuseum, Sztokholm, źródło: Wikimedia Commons.
45. Carl Larsson, Mammas och småflickornas rum, 1897, Nationalmuseum, Sztokholm,  źródło: Wikimedia Commons.
46. Bruno Liljefors, Kuropatwa i stokrotki, 1890, źródło: Wikimedia Commons.
47. Bruno Liljefors, Räv fångad i sax, 1880, źródło: Bukowskis.se
48. Anders Zorn, Midsommardans, 1897, Nationalmuseum, Sztokholm.
49. Władysław Ślewiński, Portret Augusta Strindberga,  1896, Muzeum Narodowe w Warszawie
50. Eugène Jansson, Naval Bathhouse, 1907, Thielska Galleriet, Sztokholm.
51. Eugène, Jansson, Hornsgatan, 1902, Thielska Galleriet, Sztokholm.
52. Akseli Gallen-Kallela, Matka kareliańska, 1891, źródło: Wikimedia Commons
53. Akseli Gallen.Kallela, Kullervo rzucający klątwę, 1899, Ateneum, Helsinki
54. Akseli Gallen-Kallela – Dzięgiel (Dzika angelika), 1889, Ateneum, Helsinki
55. Anders Zorn, Hins Ander, 1904, źródło: Wikimedia Commons.
56. Anders Zorn, Ute, 1888, Nationalmuseum, Sztokholm
57. John Bauer, Dojenie kozy (szw. Getmjölkning Jukkasjärvilappar), 1904, z cyklu “Lappland”.
58. John Bauer, Parzenie kawy w lesie (szw. Kaffekokning i skogen Jukkasjä), 1904, z cyklu “Lappland”.
59. John Bauer, Pojkar från ett läger i Ripainen, Jukkasjärvi, 1904, z cyklu “Lappland”.
60. Carl Larsson. Detalj av fresk i NMs trapphall, Lovisa Ulrika och Carl Gustav Tessin, źródło: Nationalmuseum, Sztokolm.
61. Edvard Munch, Wampir, 1895, źródło: Google Art Project.
62. Edvard Munch, Portret Stanisława Przybyszewskiego, 1895,  fot. Wikimedia Commons
63. Edvard Munch, Chora dziewczynka (norw. Den sjuka flickan), 1896, Nasjonalgalleriet, Oslo.
64. Ferdynand Ruszczyc, Hiddensee, 1897
65. Jacek Malczewski, Moje życie (lewa część tryptyku), 1912, Muzeum Narodowe w Warszawie.
66. Carl Larsson, Połowy raków (szw. Krebsfang), 1897, źródło: Wikimedia Commons.
67. Ludwik de Laveaux, Plac Opery w Paryżu, 1893, Muzeum Narodowe w Warszawie.
68. Ferdynand Ruszczyc, Pustka (Stare gniazdo) , 1901, Muzeum sztuki w Wilnie.
69. Anna Bilińska, Wieśniaczka z dzieckiem, 1891 , Muzeum Narodowe w Warszawie.
70. Stanisław Wyspiański, Śpiący Staś, 1904, Muzeum Narodowe w Poznaniu.
71. Wacław Szymanowski, Umizgi huculskie (Zaloty huculskie), 1892, Muzeum Narodowe w Warszawie.
72. Wojciech Weiss, Promienny zachód słońca, 1901-02,, Muzeum Narodowe w Poznaniu
73. Vykort från Jan Malisz till Carl Larsson, Uppsala universitetsbibliotek
74. Carl Larsson, Karin och Brita, 1893
75. Stanisław Wyspiański, Macierzyństwo, 1902, Muzeum Narodowe w Warszawie.
76. Stanisław Wyspiański, Meble dla państwa Żeleńskich
77. Carl Larsson, Bedrummet på Lilla Hyttnäs
78. Carl Larsson, Midvinterblot, 1915, Nationalmuseum i Stockholm
79. Stanisław Wyspiański, Projekt witraży do katedry wawelskiej z polskimi królami, 1899-1900, Muzeum Narodowe w Krakowie.
80. Carl Larsson, Ett Svenskt Pantheon, 1908, źródło: Ord och Bild.
81. Stanisław Wyspiański, Władysław Ekielski, Model projektu Akropolis, 1904-1905, Muzeum Narodowe w Krakowie.
82. John Bauer, Maskrosen, 1901, Jönköpings läns museum
83. Stare zdjęcie wzgórza w Gamla Uppsala, źródło: http://faktoider.blogspot.com/2014/11/carl-larsson-bygger-uppsala-tempel.html
84. Włodzimierz Tetmajer, Taniec w karczmie), bez daty, Galeria Narodowa w Lwowie.
85. Anders Zorn, Stickande kulla,  1901
86. Akropolis według Wyspiańskiego, szkic, Muzeum Śląskie
87. Józef Chełmoński, Kuropatwy, 1891 Muzeum Narodowe w Warszawie.
88. Bruno Liljefors, Kuropatwy (szw. Rapphönor)  1936, źródło: Bukowskis.
89. Stanisław Wyspiański, Skarby sezamu, 1897, Muzeum Narodowe w Kielcach.
90. Prins Eugen, Chmura (szw. Molnet), 1895, Göteborgs Konstmuseum
91. Ferdynand Ruszczyc, Obłok, 1902, Nationalmuseum i Poznań
92. Prins Eugen, Las (szw. Skogen(, 1892, Göteborgs Konstmuseum
93. Ferdynand Ruszczyc, Stare Jabłonie, 1900, Muzeum Narodowe w Warszawie.
94. Gustav Fjaestad, Bezgwiezdna noc zimowa (szw. Stjärnklar Vinternatt),
95. Ferdynand Ruszczyc, Bajka zimowa, 1904, Muzeum Narodowe w Warszawie.
96. Stanisław Wyspiański,  Caritas (Maria z Dzieciątkiem), Fragment projektu witraża do katedry lwowskiej, 1904 (replika kartonu z 1893-94), Muzeum Narodowe w Warszawie.
97. Konrad Krzyżanowski, Chmury w Finlandii, 1908, Muzeum Narodowe w Krakowie.
98. Jan Stanisławski, Topole nad wodą, 1900, Muzeum Narodowe w Krakowie.
99. Jan Stanisławski, Bodiaki, 1885, Muzeum Narodowe w Krakowie.
100. Fragmenty publikacji  Magdaleny Wisieckiej, dostępnej w całości na stronie: http://domsloncapodsokolem.eu/carl-larsson/o-artyscie/

Czytaj więcej:

Pokrewne dusze?

Nordyckie chmuromalarstwo ☁️

Top 10 malarzy szwedzkich 🇸🇪