Poznajcie pierwszą skandynawską malarkę, która doczekała się uznania i sławy równej popularności jej męża.

Bardzo możliwe, że gdyby nie ona, nawet jej mąż nie osiągnąłby tego, czym zapisał się złotymi literami w duńskiej historii sztuki. A wszystko zaczęło się w odległej osadzie rybackiej Skagen.

Anna Brøndum urodziła się w Skagen jako córka Ane Hedvig i Erika Brønduma, jednego z najbogatszych mężczyzn w okolicy. Był właścicielem sklepu i pensjonatu, w którym zatrzymywali się przybywający z Kopenhagi malarze. Brøndums Hus szybko stał się miejscem spotkań malarzy i sercem stworzonej tam kolonii artystycznej. Anna jako jedyna członkini tej kolonii nie tylko urodziła się w Skagen, ale też posługiwała się lokalnym dialektem, co pozwoliło jej na dosłowne zrozumienie swoich modeli: rybaków i prostych ludzi, których najchętniej portretowali malarze przyjeżdżający do tej osady.

Anna już jako młoda dziewczyna wykazywała zainteresowanie sztuką, a obecność artystów w hotelu jej rodziców z pewnością ułatwiła wybór jej ścieżki zawodowej. Pierwsze lekcje pobierała więc u gości w Skagen: Karla Madsena, Viggo Johansena i Michaela Anchera. Dzięki wsparciu tych artystów i dobrej pozycji materialnej jej rodziców wyjechała do Kopenhagii na studia, gdzie uczęszczała do szkoły malarstwa dla kobiet w latach 1875-1878. Właścicielem i głównym nauczycielem tej szkoły był pejzażysta Vilhelm Kyhn (1819-1903), który wykształcił wiele duńskich i islandzkich malarek. Po otrzymaniu tej podstawowej edukacji artystycznej Anna wróciła do Skagen, gdzie tworzyła sceny rodzajowe oparte na lokalnych wydarzeniach, dokładnie jak robił to jej dawny nauczyciel, a przyszły mąż…

W 1880 roku, w dniu swoich dwudziestych pierwszych urodzin, Anna wzięła ślub z Michaelem i zamieszkała z mężem w bliskim sąsiedztwie domu rodziców. Choć trzy lata później urodziła jedyną córkę, Helgę, ani małżeństwo, ani macierzyństwo nie stanęło na drodze rozwoju jej twórczości. Michael cechował się niespotykanym wówczas partnerstwem i wspierał żonę: nie tylko dając jej przestrzeń do pracy, nie oczekując całkowitego oddania się domowym obowiązkom, ale przede wszystkim traktował ją jako równą sobie malarkę, której rady wysoko cenił. Mając również wsparcie matki i siostry Anna mogła więc malować, a nawet podróżować: wyjeżdżała z mężem do Francji, Niderlandów, a z zaprzyjaźnionymi malarzami również do Włoch. W latach 1888 i 1889 pobierała też prywatne lekcje u Pierra Puvisa de Chavannes w Paryżu, dokąd wybrała się również z przyjaciółką Marią Triepcke. Obie wróciły później do Skagen, gdzie toczyło się ich życie rodzinne – Maria poślubiła malarza Pedera Severina Krøyera.

Podróże do Francji i Włoch miały znaczący wpływ na styl malarski Anny Ancher. Z ciemnych, głównie brązowo-szarych scen o dość dramatycznym lub przynajmniej smutnym nastroju dosyć szybko przeszła do malowania wnętrz rodzinnego domu: pełnego, wypełnionego bliskimi jej kobietami. Jej świetlisty, wyjątkowy styl miał znamiona impresjonizmu, który jako jedna z niewielu artystów i artystek nordyckich udało się malarce na stałe wprowadzić do swojej twórczości. Wystarczy popatrzeć na jej obrazy, by dostrzec, że to właśnie słońce jej głównym bohaterem tych kompozycji – wpadające do wnętrza przez niewielkie okna, spowijające postaci w miękkiej poświacie.

Anna Ancher wystawiała swoje prace w Kopenhadze, Wiedniu, Paryżu, a nawet w Chicago. Choć większość wykonanych przez nią obrazów przedstawia sceny rodzajowe we wnętrzach, pozostawiła po sobie również pejzaże – nawet te namalowane są tak, że pierwsze skrzypce gra tu północne światło.

Trzeba jednak podkreślić, że nie cała twórczość Anny Ancher posiada imprejonistyczne lub luministyczne elementy. Na początku XX wieku pojawiły się bowiem w jej malarstwie cechy symbolizmu, a nawet abstrakcjonizmu! Świadczy to nie tylko o rozeznaniu w najnowszych trendach, ale też chęć ciągłego eksperymentowania: uproszczenie form i bardziej ekspresyjna technika nakładania farb zwiastuje bardzo nowoczesne, jeśli nie awangardowe malarstwo.

Była to zdecydowanie jedna z najciekawszych malarek nordyckich przełomu XIX i XX wieku, jeśli nie najciekawsza osoba tworząca wówczas sztukę na Północy w ogóle. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej, przeczytaj mój tekst o Annie Ancher dla Niezłej Sztuki:

Słoneczna dziewczyna: życie i twórczość Anny Ancher