Kjarval, Jónsson, Matthíasdóttir, Erró. Jeśli te islandzkie nazwiska nic Ci nie mówią, znaczy, że to zestawienie 10 islandzkich artystów jest właśnie dla Ciebie! Poznaj najważniejszych malarzy i rzeźbiarzy XX-wiecznej oraz współczesnej Islandii.

Czy wiesz, że…

🇮🇸 historia sztuki islandzkiej zaczyna się oficjalnie tak naprawdę dopiero z początkiem XX wieku? Nie oznacza to, że wcześniej nie było na Islandii sztuki, jednak dopiero po 1900 roku pojawili się pierwsi Islandczycy wykształceni na Akademii Sztuk Pięknych.

🇮🇸 Galeria Narodowa Islandii powstała w… Kopenhadze? Listasafns Íslands została założona w 1884 roku przez Björna Bjarnarsona patriotę robiącego interesy w Królestwie Duńskim. Pierwsza kolekcja opierała się na darach, a potem została wzbogacona o pierwsze islandzkie dzieła.

🇮🇸 Jón Stefánsson uczył się u samego Henri’ego Matisse’a? Większość islandzkich adeptów malarstwa wybierała się na studia od Kopenhagi, ale Stefánsson wolał pojechać do Paryża, z kolei Kjarval próbował swoich sił na studiach w Londynie.

🇮🇸 Ásmundur Sveinsson zaprojektował własny dom-pracownię? Ten utalentowany artysta tworzył prace inspirowane klasycyzmem i abstrakcjonizmem, ale w bryle budynku służącego dzisiaj za jego muzeum widać przede wszystkim echo architektury egipskiej. We wnętrzach oraz w ogrodzie znajdziemy prace rzeźbiarza ze wszystkich etapów jego twórczości.

🇮🇸 prawdziwa islandzka sztuka współczesna to sztuka kobiet? Do najważniejszych z nich należy omawiania w filmie Louisa Matthíasdóttir, ale również jej wspomniana przyjaciółka Nína Tryggvadóttir czy Guðmunda Andrésdóttir. Co więcej, kobiety-artystki były obecne na Islandii od zaorania nowoczesnej historii sztuki islandzkiej: nauczycielka Þórarinn B. Þorlákssona nazywała się Thóra Thoroddsen.

🇮🇸  w Reykjaviku znajduje się specjalny park rzeźb wyłącznie z pracami kobiet? Znajdziemy tam pomniki i rzeźby autorstwa Gunnfríður Jónsdóttir (1889 – 1968), Nína Sæmundson (1892 – 1962), Tove Ólafsson (1909 – 1992), Þorbjörg Pálsdóttir (1919 – 2009), Ólöf Pálsdóttir (1920) oraz Gerður Helgadóttir

🇮🇸  Erró został oskarżony o plagiat? W 2010 roku brytyjski rysownik Brian Bolland zarzucił Islandczykowi wykorzystywanie jego pomysłu w jednym z dzieł, które sprzedawał. Brytyjczyk napisał do artysty list, a sprawę szeroko komentowano. Choć trudno dociec, jak zakończyła się sprawa, podejrzane dzieło Erró trudno znaleźć teraz w Internecie.

🇮🇸 Ólafur Eliasson również jest Islandczykiem? Choć jego Studio mieści w Berlinie, a artysta działa w całej Skandynawii, należy do najważniejszych reprezentantów dzisiejszej kultury islandzkiej. Innym sławnym Islandczykiem jest Ragnar Kjartansson, niedawno uznany za jednego z najciekawszych artystów współczesnych w ogóle.

Więcej o wymienionych artystach dowiesz się z filmu na kanale Utulę Thule mówi o sztuce Północy:

https://youtu.be/Z0xmwNfRkoM

OBRAZY I ZDJĘCIA UŻYTE W FILMIE

1. Szkatułka, Guðmundur Böðvarsson, 1799, Safnahúsið, Reykjavik.
2. Einar Jónsson, Wiosna (isl. Vór), 1935-36, Listasafn Einars Jónssonar, Reykjavik
3. Einar Jónsson, Wyjęci spod prawa (isl. Útlagar), 1901, Reykjavík
4. Einar Jónsson, Narodziny Psyche, 1915-1927, Listasafn Einars Jónssonar, Reykjavik
5. Einar Jónsson, Fatum (isl. Skuld),1900-1927, Listasafn Einars Jónssonar, Reykjavik
6. Einar Jónsson, Pomnik Ingólfura Arnarsona, 1907, Reykjavik
7. Einar Jónsson, Złamana przysięga, 1951, Reykjavik
8. Þórarinn B. Þorláksson, Zachód słońca nad Tjörninem (Sólarlag við Tjörnina), 1905, Wikimedia Commons.
9. Þórarinn B. Þorláksson, Hvítá in Borgarfjörður, 1903, Wikimedia Commons.
10. Þórarinn B. Þorláksson, Summer Evening in Reykjavík, 1904, Wikimedia Commons.
11. Þórarinn B. Þorláksson, From Þingvellir II, 1905, Wikimedia Commons.
12. Þórarinn B. Þorláksson, Repose, 1910, Wikimedia Commons.
13. Þórarinn B. Þorláksson, Stórisjór and Vatnajökull, 1921, Wikimedia Commons.
14. Þórarinn B. Þorláksson, Hekla from Laugardalur, 1922, Wikimedia Commons.
15. Þórarinn B. Þorláksson, Dom artysty (isl.Heimili listamannsins), 1923, Wikimedia Commons.
16. Þórarinn B. Þorláksson, Hekla widziana z Laugarvatnin (isl. Hekla sed fra Laugarvatnin), 1917
17. Ásgrímur Jónsson, Lava Gorge at Þingvellir, 1947, źródło: https://www.akvarellmuseet.org/
18. Ásgrímur Jónsson,Thingvöllum, 1905, źródło: WikiArt.com
19. Ásgrímur Jónsson, Jesień w Thingvellir (isl. Haust a Tingvollum),
20. Jón Stefánsson, Letnia noc (isl. Sumarnótt), 1929, Listasafn Íslands, Reykjavik
21. Jón Stefánsson, Landscape with the volcano “Herðubreið”, Iceland, bez daty, źródło: artnet.
22. Jón Stefánsson, Breaking waves, Iceland, bez daty, źródło: artnet.
23. Ásmundur Sveinsson, Ostatnia podróż (isl. Síðasta sjóferðin), 1960, Ásmundarsafn, Reykjavík
24. Jóhannes S. Kjarval, Mleczna góra (isl. Fjallamjólk), 1942, Kjarvalsstaðir, Reykjavik
25. Jóhannes S. Kjarval, Esja, 1959, Kjarvalsstaðir, Reykjavik
26. Jóhannes Sveinsson Kjarval, Lava at Bessastadir, 1947-54, MoMA.
27. Jóhannes Sveinsson Kjarval, Icelandic Melody by Icelandic painter
28. Obrazy eksponowane na wystawie czasowej  dzieł Louisy Matthíasdóttir w Kjarvalsstaðir : https://artmuseum.is/news/exhibition-opening-louisa-matthiasdottir-calm
29. Louisa Matthíasdóttir, Kobieta w Reykjaviku (isl. Kóna i Reykjavik), 1980, Kjarvalsstaðir
30. Dzieła Erró ze zbiorów  Listasafn Reykjavíkur – Hafnarhús, źródło: https://safneign.listasafnreykjavikur.is/
31. Helgi Thorgils Fridjónsson, Icelandic fishers, 2001, źródło: www.brigittarosenberg.ch
32. Helgi Thorgils Fridjónsson, Painting, 2005, źródło: www.brigittarosenberg.ch
33. Helgi Thorgils Fridjónsson, Painting 2004, źródło: www.brigittarosenberg.ch
34. Helgi Thorgils Fridjónsson, Icelandic Birds (Mirage), 2007, źródło: https://www.mutualart.com/
35. Dzieła Helgiego Thorgilsa Fridjónssona, źródło: http://www.galeriecaesar.cz/Galerie%20Archiv/2009/214%20Fridjonsson/Fridjonsson_Helgi.htm oraz https://sim.is/saga-iceland-art-and-narrative-kumu-art-museum-tallinn-estonia/helgi-thorgils-fridjonsson/
36. Þorbjörg Pálsdóttir, Taniec (isl. Dansleikur), 1970
37. Þorbjörg Pálsdóttir, Feimin stelpa, 1967, źródło: arkiv.is
38. Þorbjörg Pálsdóttir, Piltur og stúlka (Kata og Stebbi), 1968, Reykjavik
39. oraz zdjęcia z archiwum prywatnego autorki.

Czytaj więcej:

Konie w sztuce (staro)islandzkiej 🐴

Domy-muzea artystów nordyckich cz. 1 🏛

Muzeum Narodowe – czyli jakie? Muzea Islandii